Ege Bölgesi ve İzmir, ciddi kuraklık tehdidiyle karşı karşıya. Meteoroloji verileri ve uzman uyarıları, su kaynaklarının kritik seviyede olduğunu ortaya koyuyor.
Türkiye’nin Kuraklıkla Mücadelesi Derinleşiyor
Türkiye, son yılların en kurak dönemlerinden birini yaşıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre 2024-2025 su yılında yağışlar uzun yıllar ortalamasının yüzde 25-30 altında kaldı. Bu düşüşten en çok etkilenen bölgelerden biri ise Ege oldu. 1 Ekim 2024 – 30 Nisan 2025 döneminde bölgeye 365,7 mm yağış düşerken, uzun yıllar ortalaması 491,9 mm olarak kaydedildi. Yüksek sıcaklıkların artırdığı buharlaşma, toprak nemini ve su kaynaklarını olumsuz etkiledi.
Barajlardaki doluluk oranları düşerken, tarımsal üretim giderek yeraltı sularına bağımlı hale geldi.
İzmir ve Kuzey Ege Risk Kuşağında
Coğrafya, Jeoloji, İklim ve Meteoroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Türkeş, “Türkiye’nin kuzeybatısı, Kuzey Ege, Marmara ve Batı Karadeniz’de meteorolojik, tarımsal ve hidrolojik kuraklık uzun süredir gözleniyor. İzmir ve çevresi de bu kuşak içerisinde. Yüksek sıcaklıklar ve düşük yağış, bu bölgeleri kritik risk alanına dönüştürdü” dedi.
Uzman, sonbahar ve kış yağışlarının yetersiz kalması halinde toprak nemi ve yeraltı sularının toparlanamayacağını belirtti.
Yağışlar Kuraklığı Gidermeye Yetmeyecek
Türkeş, “Ekim başına kadar Türkiye’de kuraklığı hafifletebilecek güçlü ve uzun süreli yağış sistemleri beklenmiyor. Sonbaharda da sıcaklıklar normallerin üzerinde, yağışlar ise normallerin altında olacak. Bu nedenle kuraklık artık çok ciddiye alınmalı” uyarısında bulundu.
Akdeniz İklimi Türkiye’ye Yayılıyor
Türkiye’nin iklim tipleri giderek değişiyor. Türkeş, “Karadeniz, Akdeniz iklimine doğru bir kayma yaşıyor. Ege Bölgesi için bu değişim, daha sıcak ve kurak bir gelecek anlamına geliyor. İç bölgelerde yarı kurak step iklimi yayılıyor. Akdeniz ikliminin özellikle ormanlık alanlar açısından Batı ve Orta Karadeniz’e doğru genişlediği görülüyor” ifadelerini kullandı.
Tarım ve Su Kaynakları Üzerinde Baskı
Uzman, uzun süreli kuraklığın tarım ve hidrolojik sistemler üzerindeki etkilerini şöyle özetledi:
Yeraltı sularının seviyesi sürekli düşüyor.
Baraj ve göletlerde yeterli su bulunmadığında çiftçiler daha fazla yeraltı suyu kullanmak zorunda kalıyor.
Kar yağışları azalacak, karların yerde kalış süresi kısalacak.
Tarımda mevcut sorunlar daha da kötüleşecek.
Türkiye Kendi Yolunu Çizmek Zorunda
Türkeş, iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası girişimlerin yetersiz olduğunu vurguladı:
“2050’lerde ancak nötr bir durum yaratılabilir. Bu nedenle Türkiye’nin kendi iç dinamikleriyle harekete geçmesi hayati önem taşıyor. Dinamik, çok sektörlü ve disiplinli bir kuraklık yönetim döngüsü oluşturulmalı. Hazırlık, risk değerlendirmesi, kriz yönetimi ve etki azaltma gibi aşamalar eşgüdümle yürütülmeli. Bu süreç sadece devletin değil, tüm toplumun ortak çabalarını gerektiriyor.”
